Zerk egiten zaitu NOR?
Proiektuaren izenak dioen bezala, eleberri ilustratu honek nortasunaz, identitateaz hitz egingo du; sexu-identitateaz eta transexualitateaz, bereziki. Eta, liburu batek (eta are gutxiago horrelako gai batek) adinik ez badu ere, bigarren hezkuntzako nerabeak izango ditugu buruan liburua ontzeko garaian.
Literatur lan bat izango da NOR, eleberri ilustratu labur bat, eta literatur lan gisa irakurlearentzat gozagarri izatea da proiektuko lan-taldea osatzen dugunon helburu nagusia. Gozagarri izatea, ez dugu erronka makala! Baina, hori gutxi balitz, hausnarketarako eta elkarrizketarako pizgarri izatea ere nahi genuke. Eleberriak hainbat ideia eta irudi iradokitzaile eskainiko ditu testu eta ilustrazioen bidez, nerabeen arteko harreman, bizipen eta gogoetek lagunduta.
Zentzu horretan, proiektu honen matazak baditu hari-mutur gehiago: eragin egin nahi du, eraldatzailea izan nahi du; gogoeta bide berriak eskaini nahi dizkio irakurleari, leihoak zabaldu, airea garbitu. Antiojo berriak eskaini baino, begiradak jarri nahi ditugu zalantzan.
Descripción del proyecto. Características, fortalezas y diferenciales.
Proiektua liburu formatuan argitaratuko da. Eleberria Irati Goikoetxeak idatzi eta Irrimarrak ilustratuko du, eta Aingeru Mayor sexologo eta Naizen elkarteko kidea arduratuko da epilogoaz. Eleberriak, azken epilogo horrek lagunduta, egin dezakeen bidea guztion esku egongo da. Irakurle-talde bateko hizpide bilakatuko da, agian; DBHko ikasgela bateko elkarrizketaren fokua izango da, bestela; edo Haur Filosofia saio bateko borobilaren erdian kokatuko dute, nork daki.
Haur, gazte edo heldu irakurzaleren baten lo hartu aurreko atsedena edertzen badu, bejondeiela; irakurle bakar bati plazera eragin eta galdera berriren bat sortzeko balio badu, ez gara bidea alferrik egiten ariko.
Jasotzen ditugun ekarpenekin aipatutako lan horien kostuari egingo diogu aurre, batetik: idazlearen, ilustratzailearen eta epilogoaren arduradunaren lanari, hain zuzen. Bestetik, argitaletxearen hainbat lan ere ordainduko ditugu: diseinu eta maketazio-lana, zuzenketak, edizioa eta liburuaren erregistroa. Kosturik handiena inprentarena izango da, eta, guretzat, argitaletxe txikia izanik, crowdfunding batek eskaintzen duen segurtasuna ezinbestekoa da horrelako proiektu bat gauzatu ahal izateko.
Horiez guztiez gain, oparien bidalketa-gastuei ere aurre egin beharko diegu; komisioak txintxo-txintxo ordaindu; zuentzat mimo handiz prestatu ditugun oparietarako poltsak, kamixetak, motxilak, liburuak… erosi; eta baita Haur Filosofia saioak emango dituzten Jakinmin elkarteko adituei beren lana ordaindu ere.
Gutxieneko kopurura iristen garenean, gainera, proiektua hobetzen jarraitzea da gure asmoa. Eta, horretarako, liburuaren edukia edo materialaren kalitatea hobetuko dituzten hainbat kostu ere aurreikusi ditugu.
Bukatzeko, kanpaina honek eskaintzen dizkigun aukerak baliatuz, proiektuaren liburu nagusiaz gain beste liburu batzuk ere eskaintzea pentsatu dugu. Ispiluak ipuinak, esaterako, identitatearen gaia lantzen du eta HH eta LHko haurrei zuzenduta dago. Hamaika Kutixi Filosofiko kaxak ere galderak sortzea, filosofatzea du helburu, eta interesgarria iruditu zaigu, proiektu berriaren osagarri moduan. Azkenik, Aingeru Mayorrek idatzitako Tránsitos liburua ere eskaini nahi izan dugu, proiektua osatuko duelakoan. Liburu horrek haur eta gazteen gurasoek kontatutako 25 istorio erreal biltzen ditu, jaiotzean izan zuten sexu-identitatearekin bat ez datozenenak. Egileak kontakizun eta gogoeta horien azterketa bat eskaintzen digu, haur eta gazteen transexualitatearen ezagutza egituratu bat eraiki dezagun.
Motivación y a quién va dirigido el proyecto
Argitaletxearen sail edo ildoetako batek, Hipatia deiturikoak, haur eta gaztetxoen artean pentsamendu kritikoa, sormena eta transmisioa sustatzea du helburu. Hain justu, filosofatzeko helburuz Oiartzungo haurrek herriko lorategi bati jarritako izena da Hipatia. Hezkuntza, Filosofia, Artea eta Kultura uztartu nahi ditu, beraz, sail honek, eta bertan kokatzen da NOR proiektua ere.
Erantzunak eman baino, galdera berriak egiten lagundu nahi du proiektu honek. Galdera berriak egin eta mundu berriak irudikatu, elkarrekin. Nerabezaroak ezaugarri eta behar propioak ditu, eta espazioak eta denbora eskaini behar dizkiogu. Elkarrizketarako denbora, besteak beste; elkar entzuteko, elkar ulertzeko denbora. Eta, uste dugu, gainera, inoiz baino beharrezkoagoa dela nortasunaz, sexu-identitateaz hitz egitea, errealitate desberdinak ezagutu eta horien inguruan hausnartzea.
Nerabezaroa adin egokia da horretarako, are gehiago bizi dugun garai nahasi, digital eta abiadura handiko honetan. Baina eleberri honekin gozatuko dute gazteago eta helduagoek ere, zalantzarik gabe; gaiak ez du adin jakinik, eta literaturak ere ez.
Gazteak oso gogoan dauzkagu, beraz, baina baita gurasoak, hezitzaileak, herritarrak ere. Proiektu hau literatura maite duen orori, literatura eta pentsamendua eskutik helduta ulertzen dituen orori, pentsamendu kritiko, sortzaile eta arretatsua landu nahi dituen orori zuzenduta dago.
PiztuMeta!2022 izeneko crowdfundinga matchfunding bat da, eta ezaugarri bereziak ditu.
Zer da matchfundinga? Nola funzionatzen du?
Matchfundinga crowdfundingaren aldaera bat da. Proiektuek administrazio publikoaren babes ekonomikoa ere badute, adibidez. Hala, emaileen laguntza ekonomikoa biderkatzen da. PiztuMeta! matchfunding deialdiaren kasuan, Gipuzkoako Foru Aldundiak batuko ditu indarrak herritarrekin, gure lurraldeko kultura proiektuak bultzatzeko.
Herritarrek bildutako € bakoitzeko beste € bat emango du Gipuzkoako Foru Aldundiak. Adibidez, gure proiektua 100 €-rekin babestea pentsatzen ari bazara, Aldundiak beste 100 € gehituko ditu; hau da, 200 € jasoko ditugu guztira. Baina bizitzako gauza on gehienek bezala, honek ere baditu muga batzuk: gure proiektuari egiten diozun lehen ekarpena bakarrik biderkatuko da (nahi beste egin ditzakezun arren), eta gehienez ere 100 € arte.
Jakin behar duzu, gainera, zure ekarpenaren ehuneko handi bat desgrabatu ahal izango duzula hurrengo errenta aitorpenean, ekarpenen atalean zehaztu dugun moduan.
Azkenik, beste xehetasun garrantzitsu bat eman nahi dizugu: kanpainaren hiru unetan eta 24 edo 48 orduz bakarrik, x2 balio beharrean x3 balioko dute zure ekarpenek. Horrek esan nahi du jartzen duzun 100 €-ko, 200 € gehituko dituela Aldundiak: alegia, 300 € lortuko ditugula guztira. Beraz, adi egon gure komunikazioei, unea iristen denean dena prest izan dezazun guri laguntzeko.
Experiencia previa y equipo
1545 argitaletxea osatzen dugunok hainbat alorretan dugu aldez aurreko esperientzia: diseinuaren eta maketazioaren alorrean, batetik, eta hezkuntzaren eta literaturaren alorrean, bestetik. Eneko eta Xabi Salaberria anaiak gara, diseinatzailea bata eta irakaslea bestea, eta bakoitzaren ofizio eta afizioak bestearenaren osagarri bikainak dira.
Hainbat argitalpenen diseinu eta edizio lanetan parte hartzeaz gain, haurren irakurle-talde eta filosofia saioak ere gidatzen ditugu. Haur Filosofiaren alorrean kokatzen da, hain zuzen, Hamaika Kutixi Filosofiko proiektua, Oi(h)artzun Filosofikoa eta Jakinmin elkartearekin elkarlanean argitaratu genuena. Proiektu berri honetarako esperientzia handia eman digu, hura ere elkarlanean eta crowdfunding baten bidez gauzatu baikenuen.
Eta, Hamaika Kutixi Filosofiko proiektuaren antzera, hau ere ezin izango genuke bidelagunik gabe aurrera atera. Hasieratik ondoan ditugu, modu batera edo bestera lagunduz, Naizen elkartea, Popatik taldea, Ekaitz Goikoetxea, Aingeru Mayor, Irati Goikoetxea, Irrimarra eta beste hainbat lagun.
Bukatzeko, proiektu honekin erabat lotuta dagoen bertso-sorta bat partekatu nahi dugu zuekin, lan-taldeko kide den Ekaitz Goikoetxeak idatzitakoa. Haur transexualitatea da gaia, eta bertso hauekin Mungiako XXIII. San Antontxu bertsopaper lehiaketa irabazi zuen.
EMATEN DUGUNA GARA
1.- Lurra ez da uste bezain
ireki eta zabala,
mundua ta mundutarrak
ezagutzen joan ahala,
nornahi arinki epaitzen
hasten gara berehala,
ni ere sufritua naiz
mihi gaiztoen itzala…
Orain Naizen elkartetik
egin arren eginahala,
hamar urteko alaba
transexual bat dudala
onartzen dut onartzea
asko kostatu zaidala.
2.- Utikan Hazte oir ta
Abascalen mesprezua!
Ez da inongo sindrome
ez ezeren konplexua,
bestelakoa da gure
eguneroko mezua,
askea, askatzailea,
anitza, koloretsua…
Garenaren aldarria,
kanporanzko barne sua,
nork bere modura bizi
beharreko prozesua,
egiten duguna eta
gaituena da sexua.
3.- Maiz ikusi dut alaba
ilea motz eramaten,
ikaskideei gartsuki
ez naiz mutila esaten,
oraina zuri-beltzeko
iraganaren luzapen,
ez dakit guk horrenbeste
jasan ote genezakeen.
Izan ere gizarte zis,
heteroarautu baten
begi-belarriek entzun
eta ikusi gaitzaten,
guk ez dugu azalpenik
eman beharrik izaten.
4.- Bi potro badituk eta
maripurtzil, purtzilmari,
ameskeriak haizatu
ta gizon portatu hadi!
Sustantibo zaurgarriak
adjektiboen atari,
ez al gara lexikoa
gehiegi bortxatzen ari?
Arrazoi duzu Elaxar,
arrazoi duzu Anari,
jendarte honek ezartzen
dizkio traba ugari
bere buruaz beste bat
egin nahi ez duenari.
5.- Ume batek soinekoak
baldin baditu begiko,
bere alde femeninoa
gara dezala ta kito.
Zenbat bereizketa, arau
eta estereotipo,
mugak jartzen dizkiegu
aukera dugun aldiko…
Zakila duten guztiak
ez direlako mutiko,
ez ditzagun haur guztiak
ur tanta berean ito,
begiratzen badiegu
ez ditugu ikusiko.
6.- Denontzat gerrarik eza
ez da izaten bakea,
sartzeko nahiz irteteko
izan liteke atea,
mundua dago ertz, erpin
ta ñabarduraz betea,
askatasuna da lotu
behar gintuzkeen katea.
Ezin da genitaletan
bildu identitatea,
bizarra, zintzurra edo
ahots tonalitatea,
berdintzen gaituena da
desberdinak izatea.
7.- Ilargiak eguzkia
limurtzen duen antzera,
haizeak hegan darabil
pinpilinpauxen bandera;
hamarkada bakarrean
lortu duguna hauxe da:
erantzuna gu garenez,
geu izatea galdera.
Neska zakildunak mutil
aludunekin batera,
zorionez pasa dira
karka batzuk gorabehera,
pentsaezin izatetik
pentsagarri izatera.
8.- Berdin dio neska, mutil,
semea edo alaba,
bizitzak eskaintzen ditu
geltoki hainbat parada.
Ni zergatik beldurtzen naiz
bera zoriontsu bada?
Errealitatea bat
eta bakarra al da ba?
Mesfidantzak mesfidantza,
begiradak begirada,
babesa, samurtasuna,
adorea, besarkada…
Garena ematen dugu
ta ematen duguna gara.
9.- Berendiaren semea,
gure alaba laztana,
genero jariakor, zis,
trans, queer, gay zein lesbiana,
erdiminetan igaro
ondoren urte andana,
funtsezko da talde eta
banakoen elkarlana.
Betiko atzean utzi
nahi dugunez iragana,
ostadarrean hurbildu
ditzagun elkarrengana
beraien izan beharra
ta gure beharrizana.
(Doinua: ETAren su-etenetik)